Nietolerancja laktozy i glutenu – czym się objawia? Jak stworzyć dobrą dietę eliminacyjną?

Osoba z nietolerancją pokarmową ma trudności z trawieniem niektórych pokarmów. W przeciwieństwie do alergii spożycie konkretnych produktów nie powoduje zagrożenia życia, jednak może sprowokować szereg nieprzyjemnych objawów. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że aż 15–20% dorosłych osób cierpi na nietolerancje pokarmowe, a wśród najpowszechniejszych występują te na laktozę i gluten. Jaka dieta pudełkowa będzie najlepsza w ich przypadku?

Objawy nietolerancji pokarmowej

Nietolerancji pokarmowej towarzyszy dyskomfort wkrótce po zjedzeniu niektórych artykułów spożywczych. Objawy są zróżnicowane i zwykle dotyczą układu trawiennego, jednak niekiedy mogą obejmować też inne obszary ciała (np. skórę).

Typowe objawy nietolerancji pokarmowej to:

• wzdęcia,
• ból brzucha,
• biegunka,
• migrena,
• bóle głowy,
• katar,
• złe samopoczucie.

Warto pamiętać o tym, że u osób z nietolerancją ilość spożywanego pokarmu determinuje nasilenie objawów, a w przypadku alergii już niewielka część produktu może powodować silną, groźną reakcję.

Przyczyny i rodzaje nietolerancji pokarmowych

Nietolerancje pokarmowe powstają, gdy organizm nie jest w stanie strawić określonego pokarmu. To upośledzenie może być spowodowane brakiem enzymów trawiennych lub wrażliwością na niektóre chemikalia.

Pokarmy powszechnie kojarzone z nietolerancją pokarmową obejmują:

• mleko (i produkty na bazie mleka),
• gluten,
• barwniki spożywcze i konserwanty,
• siarczyny,
• inne związki, takie jak kofeina lub fruktoza.

Organizm wykorzystuje enzymy trawienne do rozkładania pokarmów. Jeśli nie wytwarza takich związków, procesy zachodzące w jelitach zostają zaburzone. Laktoza to cukier występujący w mleku, a osoby z taką nietolerancją nie mają wystarczającej ilości laktazy, enzymu, który rozkłada laktozę na mniejsze cząsteczki, aby organizm mógł łatwo je wchłonąć przez jelita. Jeśli laktoza pozostaje w przewodzie pokarmowym, może powodować skurcze, bóle brzucha, wzdęcia, biegunkę i gazy.

Gluten to białko występujące w niektórych zbożach, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. Osoba z nietolerancją glutenu odczuwa dyskomfort, taki jak ból, wzdęcia lub nudności, po spożyciu pokarmów zawierających gluten.

Dodatkowo nietolerancja glutenu wiąże się również z objawami niezwiązanymi z trawieniem, takimi jak:

• spadek koncentracji,
• bóle głowy,
• bóle stawów,
• zmęczenie,
• spadek nastroju,
• niepokój.

Nietolerancja glutenu różni się od celiakii, która jest odpowiedzią układu autoimmunologicznego na gluten, czyli jest reakcją alergiczną na pszenicę. Jednak objawy tych stanów mogą być podobne.

Dieta eliminacyjna – na co uważać?

Wiele osób na wieść o swojej nietolerancji pokarmowej próbuje samodzielnie stworzyć idealny jadłospis. Problem pojawia się wtedy, gdy nie można w łatwy sposób zastąpić jednych produktów innymi w taki sposób, by nie zaburzyć bilansu wartości odżywczych, witamin oraz minerałów. Początkujące osoby, które chcą uniknąć takich błędów, mogą skorzystać z cateringu dietetycznego dopasowanego do nietolerancji.